lato z dzwonami: Puckie skarby na najwyższym poziomie

Nieczęsto w Polsce zdarza się, aby kościół posiadał na swoim terenie aż 6 dzwonów. Od tej reguły odstaje pucki kościół farny, który wyróżnia się ich rozmaitym zespołem.

Puck to położone na Pomorzu Gdańskim miasteczko o bardzo bogatej historii.  Górujący nad miejscowością kościół farny pw. św. Piotra i Pawła został wybudowany między 1330 a 1400 rokiem.  Posiada cenne wyposażenie, w tym warte opisania sześć dzwonów.

Dwa najstarsze – gotyckie, wiszą na kościelnej wieży. Mniejszy, pochodzący z przełomu XIV i XV wieku nie posiada bogatych zdobień ani napisów, a jedynie wizerunki monet.  Niestety są one już zatarte, co uniemożliwia ich odczytanie. Dzwon o średnicy 67 centymetrów wydaje ton e’’- wykonano go w profilu ciężkim. Większy gotycki, XV wieczny dzwon, o średnicy wynoszącej 90 centymetrów jest wart poświęcenia specjalnej uwagi. Na szyi posiada minuskułowy zapis – Pozdrowienia Anielskiego poprzedzonego słowami „hilf got”.

Puck, dzwon autorstwa Christofa Oldendorfa z roku 1605, fot. A. Rzepczyński, 2020

Pomiędzy słowami widnieją bogato zdobione przerywniki –  4 głowy Chrystusa, tarcza z lwem, tarcza z orłem i herb Wielkiego Mistrza Krzyżackiego. Na płaszczu herb powtórzono, przed słowem „hilf” – prawdopodobnie wyznacza początek inskrypcji. Ciekawostką jest to, że dzwon posiada niemieckie oznaczenie katalogowe „2/7/185” z czasów II wojny światowej. Prof. Krzysztof Kowalski w opracowaniu pt. „Inskrypcje na dzwonach gotyckich w Prusach” podaje, iż w trakcie wojny instrument ten został zakwalifikowany do najwyższej grupy D.

Puck, dzwon autorstwa Christofa Oldendorfa z roku 1605, fot. A. Rzepczyński, 2020

Stojący przy zewnętrznych ścianach prezbiterium dzwon, pochodzi z 1605 roku, a odlał go w Gdańsku Christof Oldendorf. Jest największym dzwonem puckiej fary – posiada średnicę 143 cm. Na płaszczu posiada bogato zdobiony wizerunek Śmierci Chrystusa, przez które przechodzi pęknięcie. Dzwon św. Piotr i Paweł posiada również inskrypcje, którym towarzyszą zdobienia w formie głów anielskich, a słowa oddzielone są poprzez dekoracyjne przerywniki.

Puck, dzwon autorstwa Christofa Oldendorfa z roku 1605, fot. A. Rzepczyński, 2020

Ponadto na wieży znajdują się 3 współczesne dzwony o imionach: Józef, Maryja oraz Piotr i Paweł, odlane w latach 2003-2004 w ludwisarni Anny i Wacława Felczyńskiego w Gliwicach. Przejęły one służbę swoich starszych poprzedników. Instrumenty te posiadają jednakowe ornamenty – anioły pod nimi motywy floralny. Dwa mniejsze, ważące około 350 i 700 kg, poza plakietami, nie zostały udekorowane wizerunkami. Największy z nowych, ważący około tony, ufundowany – jak głosi to napis na płaszczu – w XXV – lecie pontyfikatu papieża Jana Pawła II, posiada na sobie wizerunek krycyfiksu, a po drugiej stronie herb Pucka – lwa trzymającego łososia.

Puck, dzwony ludwisarni Felczyńskich z Gliwic, fot. A. Rzepczyński, 2020

To głosy tych nowych instrumentów płyną na co dzień nad rybackim miasteczkiem, Puckiem.