Św. Paulin z Noli

22 czerwca kościół rzymsko-katolicki obchodzi wspomnienie Pontiusa Meropiusa Aniciusa Paulinusa po przyjęciu chrztu noszącego imię Paulin, zaś po zakończeniu w roku 431 posługi biskupiej w Campanii w mieście Nola oraz uznaniu po jego śmierci heroiczności cnót chrześcijańskich włączony w oficjalny poczet jako św. Paulin z Noli. Powszechnie uznaje się, że przyczynił się do implementowania dzwonów do powszechnego użycia w świątyniach chrześcijańskich.  Dzięki temu czczony jako patron ludwisarzy i dzwonników a miejmy nadzieję, że w niedługim czasie również patron kampanologów.

Urodzony w roku 353 w Burdigali (obecnie Bordeaux) w Akwitanii. W młodym wieku uznawany za niezwykle uzdolnionego również na polu literatury. Szybko wdrożył się w karierę cesarskiego urzędnika, między innymi pełnił funkcję gubernatora Kampanii, gdzie zetknął się z żywym środowiskiem chrześcijańskim związanym ze św. Feliksem w Cimitile. Zapewne pod jego wpływem postanowił udać się do Mediolanu dla poznania nauki chrześcijańskiej. Wykładu prawd wiary wysłuchał z ust św. Ambrożego. Później poznawanie chrześcijaństwa kontynuował w rodzinnym Bordeaux, gdzie pozostawał pod opieką biskupa Delfina. Z rąk tego późniejszego świętego przyjął chrzest.

Początkowo nie zamierzał zostać duchownym. Związał się z Hiszpanką Theresią, z którą po obumarciu nowonarodzonego syna, wspólnie podjęli śluby czystości. Przenieśli się w okolice Barcelony, gdzie po kilku latach — za zgodą żony — przyjął święcenia kapłańskie. Po próbie wybrania go przez miejscową wspólnotę na biskupa, sprzedał majątek i przeniósł się do Noli w Campanii.

Cimitile, wnętrze świątyni, po lewej nagrobek św. Paulina, fot. P. Jamski
Nola, katedra, relikwiarz św. Paulina, fot. P. Jamski

Zamieszkał niedaleko kompleksu kościelnego w Cimitile, gdzie zasłużył się dla wzmocnienia kultu św. Feliksa wznosząc lub odnawiając jego nagrobek i świątynię. Po latach posługi został powołany na biskupa. Do końca życia kontynuował prace nad rozwojem sanktuarium. Czynił to poprzez zakładanie dzieł miłosierdzia, opiekę nad pielgrzymami, tworzeniem hymnów i psalmów oraz zlecanie malowania na ścianach świątyni cyklów malarskich, które przedstawiając dzieje św. Feliksa miały „wywołać zainteresowanie w umysłach zdumionych wieśniaków”. Zwracał uwagę na rolę sztuki w oprawie artystycznej baptysteriów i właściwy sposób budowania kościołów. Wielokrotnie również projektował świątynie i ich wystrój.

Był to mąż z cała pewnością mądry, poważany i lubiany. Korespondował między innymi ze świętymi: Hieronimem, Ambrożym, Augustynem, Delfinem, Nicetasem z Remezjany, z Wiktrycjuszem z Rouen, Rufinem z Akwilei, Pammachiuszem, Sulpicjuszem Sewerem. Już ta niepełna lista korespondencyjnych przyjaciół musi budzić wrażenie. Paulin w jednym z pierwszych listów kierowanych do Augustyna opisał swój sposób przeżywania wiary: „Nic dziwnego, że my, choć z dala, jesteśmy dla siebie obecni i znamy się, choć nie poznaliśmy się, gdyż jesteśmy członkami jednego ciała, mamy jedną głowę, napełnia nas jedyna łaska, żywimy się tym samym chlebem, idziemy tą samą, jedyną drogą, mieszkamy w tym samym domu”.

Nola, Muzeum Miejskie, jeden z dwóch dzwonów w kolekcji, fot. P. Jamski

Poczuciu jedności wspólnot chrześcijańskich w wymiarze fonicznym od wieków niezmiernie pomagają dzwony. Jeśli nawet pierwszeństwo ich zastosowania przez Paulina jest legendarne to niezwykle dobrze ukazuje jego przeświadczenie o niezbędności posługiwania się pięknem, by poprzez zmysły trafiać do ludzi dla pomnażania ich wiary.